Η κρίσιμη εβδομάδα χειραγώγησης της κυπριακής κοινής γνώμης

Πηγή  : http://www.truerespect.com.cy

Την εβδομάδα 11 – 18 Ιουλίου στη Κύπρο, τα ΜΜΕ στη συντριπτική πλειοψηφία τους κινήθηκαν στη γραμμή (συνειδητά ή ασυνείδητα, στρατηγικά ή αυθόρμητα, δεν είναι του παρόντος) διατάραξης της επικοινωνιακής ισορροπίας σε βάρος του κυβερνώντος κόμματος και του Κύπριου προέδρου Χριστόφια. Με άλλα λόγια δημιουργήθηκε καταχρηστικά δυσμενές πολιτικό κλίμα για ΑΚΕΛ και Χριστόφια, εξαιρετικά δυσμενέστερο αυτού που καθεαυτή η έκρηξη στο Μαρί εξ’ αντικειμένου δημιουργεί. Ηταν μιά εβδομάδα χειραγώγησης της Κυπριακής κοινής γνώμης, με στόχο την παγίωση δυσμενούς επικοινωνιακής ισορροπίας εις βάρος Χριστόφια και ΑΚΕΛ, δηλαδή την αποδυνάμωση του ρόλου και εμβέλειάς τους με τρόπο μη αναστρέψιμο. Με κριτήριο την επικοινωνία υπήρξε πλήρης παραβίαση κάθε έννοιας δεοντολογίας. Οι τρόποι παρουσίασης/επικοινωνίας που καθολικά επικράτησαν την εβδομάδα 11 – 18 Ιουνίου δημιουργώντας το υπόβαθρο για μόνιμη διατάραξη της ισορροπίας σε βάρος ΑΚΕΛ και Χριστόφια, σε πολύ γενικές γραμμές συνίστανται στα ακόλουθα:

 

*Χρήση εσφαλμένων και παραπλανητικών όρων και/ή πληροφοριών.

*Πυροδότηση είτε της κοινωνικής ανασφάλειας είτε κοινωνικών εντάσεων/φορτίσεων.

* Απαξίωση ή υποτίμηση των εντεταλμένων θεσμικών οργάνων.

*Επικοινωνιακή νομιμοποίηση κατασκευασμένων και/ή εξωθημένων απόψεων ως αντιπροσωπευτικών της κοινής γνώμης

Σε ότι αφορά το πρώτο επίπεδο: Ωσάν να υπήρξε άτυπη συμφωνία του συνόλου των υψηλής επιρροής ΜΜΕ, όλα τα “στοιχεία” η διερεύνηση των οποίων αποτελεί αντικείμενο της επίσημης έρευνας που έχει ήδη ξεκινήσει για την έκρηξη στο Μαρί εμφανίστηκαν ως δεδομένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η παρουσίαση της υπερθέρμανσης των εμπορευματοκιβωτίων και της πυρκαγιάς ως 100% υπαιτίων για την πρόκληση του τραγικού συμβάντος. Επίσης, ο υπερτονισμός της εγκληματικής αμέλειας ως επίσης 100% υπαίτιας για την μη απομάκρυνση των εμπορευματοκιβωτίων. ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν ισχυριζόμαστε ότι δεν ευθύνεται η πυρκαγιά για την έκρηξη, ούτε ότι δεν υπάρχει εγκληματική αμέλεια σε ότι αφορά την μη απομάκρυνση των εμπορευματοκιβωτίων. Ομως, το εάν η υπερθέρμανση και πυρκαγιά ευθύνονται στο 100% και αν η μη απομάκρυνση είναι 100% προϊόν εγκληματικής αμέλειας, θα αποδειχθεί μόνο μετά την διερεύνηση του όλου θέματος (δώστε ιδαιίτερη προσοχή στο ποσοστό 100%). Εχουμε λοιπόν ένα πρώτο στοιχείο/τεκμήριο κραυγαλέας χειραγώγησης υπό την έννοια ότι εμφανίζονται ως δεδομένα στοιχεία που μόνο κατόπιν έρευνας μπορούν να αποδειχθούν και εδραιωθούν.

Σε ότι αφορά το δεύτερο επίπεδο:  Αναρίθμητες φορές αναγράφηκε ή διατυπώθηκε η λέξη/όρος δολοφονία – δολοφονική, αναφορικά με την αμέλεια και τις ευθύνες. Επίσης, ο όρος διατυπώθηκε από πολλούς προσκεκλημένους στα τηλεοπτικά σχόλια ή στις σελίδες εφημερίδων εκπροσωπούντες κόμματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, δίχως τον παραμικρό δημοσιογραφικό σχολιασμό. Ο όρος είναι εμφανώς εσφαλμένος/παραπλανητικός, αν μη τι άλλο η απώλεια της ζωής των στρατιωτικών και πυροσβεστών δεν τεκμαίρεται από πουθενά ότι είναι προϊόν δόλου (δολο-φονία). Δεύτερο χαρακτηριστικό παράδειγμα που εγκαλείται για πυροδότηση ανασφάλειας ή εντάσεων/φορτίσεων: Διατυπώθηκε ουκ ολίγες φορές ο δημοσιογραφικός ισχυρισμός περί απαξίωσης του πολιτικού κόσμου από την κυπριακή κοινωνία ελέω του συμβάντος, δίχως την επίκληση του παραμικρού σχετικού στοιχείου ή επιχειρήματος (π.χ. έρευνα κοινής γνώμης), παρά μόνο στο όνομα της υποθετικής (μέχρι να την δημιουργήσει η κατευθυνόμενη ετεροβαρής επικοινωνία) κοινωνικής αγανάκτησης. ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν ισχυριζόμαστε ότι δεν γεννήθηκε κοινωνική αγανάκτηση  εξαιτίας του συμβάντος, πλην όμως η ταύτισή της με απαξίωση του πολιτικού συστήματος (άνευ περισσότερων στοιχείων) συνιστά νοητικό άλμα, ή αλλιώς προσπάθεια υποβολής στη κοινή γνώμη της υποθετικής (στο μυαλό του δημοσιογράφου) απαξίωσης ως δεδομένης. Τρίτο παράδειγμα: Σε συνέχεια του δεύτερου παραδείγματος, άπαντες οι μετέχοντες σε πολιτικές συζητήσεις την εβδομάδα 11 – 18 Ιουλίου δημοσιογράφοι, δεν ζήτησαν στοιχειώδεις έστω δημοσιογραφικές εξηγήσεις σε συζητήσεις με πολιτικούς που αντί επιχειρημάτων χρησιμοποίησαν κατά κόρον υποννοούμενα. Συγκεκριμένα : Αφέθησαν υποννοούμενα για απόκρυψη στοιχείων κατά την διερεύνηση της υπόθεσης, δίχως το παραμικρό στοιχείο να τα τεκμηριώνει παρά μόνο την καχυποψία των πολιτικών προσώπων που τα διατύπωσαν. Υπό κανονικές συνθήκες, κάποιοι έστω από τους δημοσιογράφους (οι θεωρούμενοι έγκριτοι) θα πρεπε να επισημάνουν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που καθιστούν τα υποννοούμενα άξια περαιτέρω δημοσιογραφικής συζήτησης, αλλά και να ζητήσουν την δέσμευση αυτών που τα διατύπωσαν ότι σύντομα θα κομίσουν στοιχεία που θα μετατρέπουν τα υποννοούμενα σε “άξια δημόσιου λόγου”. Αντ’ αυτού, σχεδόν το σύνολο των δημόσιων συζητήσεων της εβδομάδας 11 – 18 Ιουλίου εξελίχτηκαν με βάση τα υποννοούμενα και την ιδιαίτερη διευκόλυνση των δημοσιογράφων να τα χρησιμοποιούν ως επικοινωνιακά ισοδύναμα δεδομένων. Ας προσεχθεί αυτό διότι ανεβαίνοντας στο τρίτο επίπεδο καταγραφής των τεκμηρίων χειραγώγησης τα πράματα σοβαρεύουν περισσότερο.

*Σε ότι αφορά το τρίτο επίπεδο:  Πέραν των υποννοούμενων που λόγω καθολικής δημοσιογραφικής συνδρομής εμφανίστηκαν ως ... νοούμενα (π.χ. περί φαντασιακής απόκρυψης στοιχείων ομιλούσε πολιτικός προσκεκλημένος, ολόκληρη συζήτηση πάνω στο φαντασιακό σενάριο ακολουθούσε με δημοσιογραφική συνδρομή), συνέβη πολλάκις και το αντίθετο! Νοούμενα 100% βάσει της κοινής λογικής επικοινωνήθηκαν με την παντελώς αντιδεοντολογική υφή του ... υποννούμενου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα (ακολουθεί διάλογος μεταξύ πολιτικού και δημοσιογράφου) : Π- “Υπάρχουν ποινικές ευθύνες που πρέπει να αποδοθούν. Οι παραιτήσεις του Υπουργού και του επικεφαλής της Ε.Φ. δεν είναι αρκετές. Υπάρχουν ευθύνες και ψηλότερα”. Δ - “Δηλαδή οι ποινικές ευθύνες φτάνουν και στο πρόσωπο του προέδρου της Δημοκρατίας;”. Π- “Δεν είπα αυτό, είπα ότι πρέπει να διερευνηθούν οι ευθύνες όσο ψηλά και αν βρίσκονται ”. Δ – “Ευχαριστώ που το ξεκαθαρίσατε”. Η παραπάνω συζήτηση είναι με κριτήρια δεοντολογίας ... αμίμητη. Ενώ εννοείται ότι ψηλότερα ενός υπουργού είναι ο πρόεδρος της δημοκρατίας, επιτρέπεται από τους δημοσιογράφους η στοχοποίησή του δια της μετατροπής του νοούμενου σε υπονοούμενο. Ωσάν αμφότεροι – δημοσιογράφος και πολιτικός προσκεκλημένος του – να είναι συνεννοημένοι στην διάδοση ενός κοινωνικού υποννοούμενου που “περνάει” στην κοινωνία ότι η διερεύνηση των ευθυνών σε επίπεδο προέδρου της Δημοκρατίας είναι παντελώς αμφισβητήσιμη. Δεδομένου ότι από πλευράς προέδρου της Δημοκρατίας έχουν γίνει σαφείς δηλώσεις περί της “διερεύνησης των ευθυνών όσο ψηλά και αν βρίσκονται”, το επικοινωνικαό υποννοούμενο στρέφεται ευθέως εναντίον του. Κοντολογίς, το κοινωνικό υποννοούμενο (χωρίς κανένα τεκμήριο να το στηρίζει πέραν της καχυποψίας) είναι ότι η δήλωση Χριστόφια δεν πείθει.  Επικουρικά : Υψηλότερα ενός υπουργού είναι πέραν του προέδρου της δημοκρατίας και ο πρόεδρος της βουλής. Από τους εκατοντάδες διάλογους του παραπάνω ... αμίμητου σχήματος, δεν υπήρξε ούτε μιά περίπτωση όπου στο ερώτημα “δηλαδή οι ευθύνες φτάνουν και στο πρόσωπο του ...” να υπάρξει αναφορά και στον πρόεδρο της βουλής. Καίτοι κάτι τέτοιο δεν θα φάνταζε ως παράδοξο δεδομένου ότι ο εν λόγω έχει υπάρξει μέλος της εμπλεκόμενης εξ’ αντικειμένου με το θέμα βουλευτικής επιτροπής άμυνας, ουδέποτε έγινε. Ο Γ. Ομήρου δεν ήταν στόχος, αντίθετα ήταν από τους πλέον επιρρεπείς στη διατύπωση υποννοουμένων. Αντίστοιχο παιχνίδι υποννοουμένων έγινε αμέσως μετά τον διορισμό Πολυβίου ως υπευθύνου για την διερεύνηση της υπόθεσης. Απαντες οι πολιτικοί σχολιαστές δήλωναν την εκτίμησή τους στις ικανότητες, τη σοβαρότητα και την εντιμότητα του διορισθέντα, πλην όμως εγκαλούσαν ως εσφαλμένη την απόφαση διορισμού του στο όνομα της ... καχυποψίας της κοινής γνώμης (λόγω συγγενικών σχέσεων του διορισθέντα με πρόσωπα της κυβέρνησης) την οποία οι ίδιοι οι εγκαλούντες πυροδοτούσαν. 

*Σε ότι αφορά το τέταρτο επίπεδο :  Μιά πλήρη μεθοδολογία παρουσίασης όπου τα ζητούμενα προς διερεύνηση εμφανίζονται ως δεδομένα (πρώτο επίπεδο), όπου υπερτονίζεται η αόριστη απαξίωση έναντι του πολιτικού προσωπικού συνεπεία όχι μόνο της έκρηξης αλλά και της μεταφοράς υποννοούμενων περί απόκρυψης στοιχείων κατά την επικείμενη διερεύνησή της (δεύτερο επίπεδο), όπου εντέλει τα υποννοούμενα επικεντρώνονται σε μιά υποτιθέμενη ασυλία του προέδρου της Δημοκρατίας. Ας προσεχθεί η αντίφαση: Ενώ σε ένα και μοναδικό πρόσωπο, αυτό του προέδρου της δημοκρατίας επικεντρώνεται μεθοδολογικά η επίθεση, ενώ δηλαδή ένα και μοναδικό πρόσωπο στην πράξη δεν απολαμβάνει καν της ασυλίας του τεκμηρίου της αθωότητας, οι ίδιοι που μετέχουν μεθοδολογικά στην επίθεση προσθέτουν και υποννούμενα περί ασυλίας του συγκεκριμένου προσώπου. Και τον πυροβολούν αλύπητα και επιτρέπουν ή  τρέφουν υποννούμενα ότι βρίσκεται στο απυρόβλητο! Και τον στοχοποιούν και προληπτικά τον αποδυναμώσουν σε περίπτωση που αποδειχτεί (κατόπιν των ερευνών) ότι η στοχοποίηση ήταν ... άστοχη!

Συμπερασματικά :  Ολα τα παραπάνω, αποτελούν σαφή στοιχεία ακροδεξιάς μεθοδολογίας στοχοποίησης, όπου αμφισβητείται πλήρως το τεκμήριο αθωότητας αλλά και η ενδεχόμενη (αν έτσι προκύψει από τις θεσμικές ερευνητικές διαδικασίες) απαλλαγή ως ... εκ των προτέρων ύποπτη. Υπό την συγκεκριμένη έννοια μοιάζει δυστυχώς αυτονόητη η ... υποτίμηση στα όρια της αποσιώπησης του πρωταγωνιστικού ρόλου ακραίων εθνικιστικών στοιχείων στις αρχικές διαδηλώσεις στο Προεδρικό και στην όξυνση του εκεί επικρατούντος κλίματος που απέληγε αποκλειστικά και μόνο στην στοχοποίηση Χριστόφια (Χριστόφια Παραιτήσου). Είναι παράλογο τα ΜΜΕ που συστηματικά έπαιξαν το ακροδεξιό παιχνίδι της στοχοποίησης να στηλιτεύσουν τους - συμπαίκτες του στο παιχνίδι αυτό -  εκφραστές της ακροδεξιάς καπηλείας. Αντίθετα, με κάθε τρόπο οι αγανακτισμένοι εμφανίστηκαν ως η αντιπροσωπευτική κοινή γνώμη, μόνο ως τέτοια αναγνωρίστηκε και συμμετείχε σε δεκάδες δημόσιες συζητήσεις η ύπαρξή τους. Τέλος: Ελαμψαν διά της απουσίας τους την εβδομάδα 11 – 18 Ιουλίου τα επικοινωνιακά μηνύματα – εκπομπές – δημοσιεύματα που επεδίωξαν ξεκάθαρα την ενημέρωση και ενεργοποίηση της Κυπριακής κοινωνίας ώστε να αντιμετωπιστούν με τον καλύτερο τρόπο οι τραγικές συνέπειες της καταστροφής που έπληξε τον τόπο. Οι όποιες εκπομπές ή μηνύματα δόθηκαν με περιορισμένη ένταση και πεποίθηση, πάντα δε στο περιθώριο της δηλητηριώδους διάχυσης υποννοουμένων και της διαδικασίας στοχοποίησης Χριστόφια. Αντικειμενικά κρίνοντας, ο κυρίαρχος στόχος της πάση θυσία ανατροπής της επικοινωνιακής ισορροπίας δεν επέτρεψε χώρο σε οτιδήποτε άλλο.

Κάποια χαρακτηριστικά “παράδοξα”: Στις πρώτες φάσεις πολιτικής διαχείρισης των συνεπειών της έκρηξης και μετά το ήμισυ της εβδομάδας 11 – 18 Ιουλίου, διαδραματίστηκαν κάποια χαρακτηριστικά επικοινωνιακά “παράδοξα”, υπό την έννοια ότι απηχούν το παράδοξο της βίαιης ανατροπής της επικοινωνιακής ισορροπίας και δεν θα μπορούσαν να συμβούν και να εισπραχθούν κοινωνικά με τον τρόπο που εισπράχθησαν υπό κανονικές συνθήκες. ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΠΡΩΤΟ : Προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος από τα κατεχόμενα. Ολα τα μικρότερα κόμματα της αντιπολίτευσης (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, ΕΥΡΩΚΟ, ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ) καταδίκασαν την ενέργεια αυτή, διατυπώνοντας το επιχείρημα ότι συνιστά πράξη αναγνώρισης του λεγόμενου ψευδοκράτους. Πρακτικά προσέφεραν ένα ισχυρό δυνητικό επιχείρημα στην “αντίθετη πλευρά”, διαπράττοντας σκαστό διπλωματικό λάθος. Ουδεμία η σχετική με την συγκεκριμένη παράμετρο δημόσια συζήτηση, κανένα σχετικό δημοσιογραφικό ερωτηματικό . Το σκαστό λάθος επικοινωνήθηκε ως έγκλιση η δε κυβέρνηση ως απολογούμενη έναντί της. ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΔΕΥΤΕΡΟ : Η διαδικασία παραίτησης του προερχόμενου από το συγκυβερνόν κόμμα ΔΗΚΟ υπουργού εξωτερικών (ολοκληρώθηκε και τυπικά με το πέρας της πρώτης κρίσιμης εβδομάδας της χειραγώγησης), επικοινωνήθηκε – νοηματοδοτήθηκε επί τη βάσει ενός “λογικά παράλογου” επικοινωνιακού ισχυρισμού. Τα κυπριακά ΜΜΕ ενίσχυσαν επικοινωνιακά την παράλογη αντίληψη – είδηση, ότι ο παραιτηθείς είχε ελάχιστη έως μηδενική συμμετοχή και ευθύνη στον σχεδιασμό των διεθνών σχέσεων και συμμαχιών της χώρας ο οποίος αποφασιζόταν αποκλειστικά από τον Χριστόφια και το επιτελείο του. Με την δευτερεύουσα υποσημείωση ότι ο παραιτηθείς προέρχεται από ένα κόμμα που επί χρόνια δηλώνει ότι μετέχει της κυβέρνησης για να την εμπλουτίσει με τις πολιτικές της, ο επικοινωνιακός ισχυρισμός είναι αδιανόητος. Πρακτικά, τα ΜΜΕ που τον τροφοδότησαν δέχονται ότι μερικά χρόνια μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ο υπουργός εξωτερικών δεν ήταν υπουργός εξωτερικών αλλά ... διακοσμητικός. Σημειωτέον ότι αντίστοιχη κριτική (έστω σαν υποννούμενο διατυπωμένη) δεν παρατηρείται καθ’ όλη την διάρκεια των χρόνων θητείας του, το εκρηκτικό υποννοούμενο δημοσιοποιείται άξαφνα μετά την έκρηξη στο Μαρί. Στην ανάγκη (συνειδητή η ασυνείδητη, στρατηγική ή αυθόρμητη) να εναρμονιστούν με την ανατροπή της επικοινωνιακής ισορροπίας που “θέλει” στόχο τον Χριστόφια, τα ΜΜΕ πρακτικά ξεφτιλίζουν κάθε έννοια πολιτικής λογικής, επικοινωνούν τον παραιτηθέντα ως υπουργό εξωτερικών που δεν αποφάσιζε τα του υπουργείου εξωτερικών αλλά μόνο τα υλοποιούσε κατ’ εντολήν, βάσει δε της παραπάνω παράλογης λογικής που εμφανίζεται περίπου ως ... δεδομένο επικοινωνούν την παραίτησή του ως “σοβαρές καταγγελίες που χρήζουν διερεύνησης”. ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΡΙΤΟ (και ουσιαστικότερο όλων): Σειρά συζητήσεων και αναλύσεων μετά τις τρεις πρώτες μέρες της “κρίσιμης εβδομάδας της χειραγώγησης” για την εξωτερική πολιτική της κυπριακής κυβέρνησης. Αφού το προηγηθέν τριήμερο με πάμπολλα υποννούμενα έχει εδραιωθεί το απαραίτητο υπόβαθρο, όλες οι σχετικές συζητήσεις εξελίσσονται έτσι ώστε να συνδέουν άμεσα και κατηγορηματικά τις επιλογές εξωτερικής πολιτικής με την καταστροφή λόγω της έκρηξης. Για να γίνει αντιληπτό το “παράδοξο” αρκεί να υποθέσουμε το αδιανόητο λογικά σχήμα ότι η εξωτερική πολιτική της Ιαπωνίας είναι αποτυχημένη λόγω του πρόσφατου θανατηφόρου συμβάντος σε πυρηνικό εργοστάσιο ή της ΕΣΣΔ ήταν αποτυχημένη λόγω Τσερνόμπιλ. Το σχήμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λογικό, μόνο αν συνοδευόταν από εκτιμήσεις για δολιοφθορά στην Κυπριακή περίπτωση εξαιτίας διατάραξης των ισορροπιών των διεθνών σχέσεων της χώρας. Ομως ουδείς από τους αποδοκιμάζοντες την εξωτερική πολιτική Χριστόφια δεν αναφέρεται σε δολιοφθορά, αντίθετα όλοι χρεώνουν το συμβάν της έκρηξης σε εγκληματική αμέλεια. Εφαρμογή της παροιμίας “μονά ζυγά δικά μας”. Λόγω εγκληματικής αμέλειας η έκρηξη αλλά και απόδειξη συνάμα της αποτυχίας της εξωτερικής πολιτικής. Διαστρέφοντας ολίγον τον συλλογισμό οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι εάν δεν είχε συμβεί η έκρηξη η εξωτερική πολιτική Χριστόφια θα ήταν a-priori επιτυχής. ΠΑΡΑΔΟΞΟ ΤΕΤΑΡΤΟ : Προς το τέλος της κρίσιμης εβδομάδας και εν αναμονή της σχετικής σύσκεψης ξεκινά η περί οικονομίας συζήτηση στα ΜΜΕ και η σχετική κριτική. Το σχήμα της απλό: Από τη μιά η ανάγκη να παρθούν μέτρα αλλά και το πολιτικό πρόσημο των μέτρων, από την άλλη η κάπηλη αξιοποίηση της διαταραγμένης επικοινωνιακά ισορροπίας. Διατυπώνεται η ακόλουθη ... ασύλληπτη υπό κανονικές συνθήκες κριτική εκ δεξιών: Είχαμε προτείνει τα συγκεκριμένα ή αντίστοιχης κατεύθυνσης μέτρα από πρόπερσι, έστω αργά η κυβέρνηση κατάλαβε την ορθότητά τους και τα εφαρμόζει! Ουδέν σχόλιο γίνεται επί της ουσίας της εκ δεξιών κριτικής, ας επιτραπεί σε εμάς να την αποκωδικοποιήσουμε : Σε οικονομικές συνθήκες πολύ ευνοϊκότερες και με δεδομένο ότι δεν ήταν δυνατή η πρόβλεψη της καταστροφικής έκρηξης η δεξιά αντιπολίτευση διατυμπανίζει περήφανη ότι πρότεινε προ διετίας περίπου τα ίδια μέτρα που σήμερα καταναγκαστικά λαμβάνονται υπό έκτακτες συνθήκες. Το μόνο λογικό σχήμα για να αποδεχτούμε την δήλωση υπεροχής επί των οικονομικών της δεξιάς αντιπολίτευσης (ας αστειευτούμε και λιγάκι) είναι να θεωρήσουμε ότι ... κάτι γνώριζε για την καταστροφική έκρηξη. Σοβαρά αποτιμώντας, στην προσπάθεια σπέκουλας σε κάθε επίπεδο και με το επικοινωνιακό πεδίο ανισοβαρές, η δεξιά αντιπολίτευση δήλωσε ότι τα σημερινά μέτρα αντιμετώπισης μιάς εξαιρετικά έκτακτης και ιδιαίτερα δύσκολης οικονομικής κατάστασης είναι η πάγια οικονομική πολιτική της. Και αυτή η εξαιρετικής σημασίας πολιτική ΟΜΟΛΟΓΙΑ στο διαμορφωθέν ανισοβαρές επικοινωνιακό πεδίο κατάφερε να δηλωθεί – συζητηθεί ως στοιχείο πολιτικής υπεροχής.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ : Ολα όσα έχουν παραπάνω ενδεικτικά (υπάρχουν δεκάδες άλλα) αναπτυχθεί – επίπεδα χειραγώγησης και συνακόλουθα “παράδοξα” στο διαταραγμένο πεδίο της πολιτικής επικοινωνίας – μπορούν να αποτελέσουν συστατικά αντεπίθεσης και αντιστροφής της επικοινωνιακής ισορροπίας (στρατηγική του μπούμερανγκ). Αυτή είναι η φύση του παιχνιδιού χειραγώγησης και των φάσεων που νομοτελειακά διανύει. Η αδυναμία αυτού του παιχνιδιού είναι ότι δεν έχει επιστροφή, πλην όμως η εκμετάλλευση αυτής της αδυναμίας προϋποθέτει να γίνει σαφές ότι το παιχνίδι δεν έχει επιστροφή. Με άλλα λόγια, το πεδίο της πολιτικής επικοινωνίας θα παραμείνει μέχρι τις επόμενες εκλογές ανισοβαρές ανεξάρτητα των όποιων εξελίξεων π.χ. στη διαδικασία διερεύνησης της έκρηξης, ζητούμενο (δυσκολότατο) είναι να επιτευχθεί μέσω της στρατηγικής του μπούμερανγκ η αντιστροφή των ρόλων. Το οποίον σημαίνει ότι Χριστόφιας και ΑΚΕΛ καλούνται αν θέλουν με σοβαρές πιθανότητες να αντιστρέψουν τους όρους του παιχνιδιού, να απαντούν πλέον σε ερωτήματα με ερωτήματα επιδιώκοντας να τα αντιστρέψουν. Η περίοδος των παράλληλων κομματικών απαντήσεων που διαγωνίζονται επί ίσοις όροις ενώπιον του κοινού έχει παρέλθει, η εβδομάδα 11 – 18 Ιουλίου έχει οριστικά διαμορφώσει ένα εντελώς διαφορετικό πεδίο.              

   ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΣΤΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ : Πρόκειται για την εκδήλωση στο Προεδρικό για την δίδυμη επέτειο μνήμης των Ιουλιανών του 1974. Σύσσωμη η αντιπολίτευση, προβάλλει με κάμποσες παραλλαγές στον τόνο και την ένταση, την πρόταση προς Χριστόφια να αναβάλλει την εκδήλωση προς προληπτική εκτόνωση των παθών και αποφυγή ενδεχόμενων επεισοδίων ανάμεσα στους μετέχοντες στην εκδήλωση και στους καθημερινά διαμαρτυρόμενους μπροστά από το Προεδρικό. Προφανώς, η προτροπή ματαίωσης της εκδήλωσης είναι πολιτικά σκόπιμη και αντανακλά την ωρίμανση του παιχνιδιού χειραγώγησης μετά την πρώτη εβδομάδα διατάραξης της επικοινωνιακής ισορροπίας. Ενώπιον του αιτήματος (προϊόντος της διατάραξης της ισορροπίας) ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ ΠΑΡΑΙΤΗΣΟΥ,  η μη διοργάνωση μιάς εκδήλωσης που αποτελεί θεσμό επί 37 χρόνια είναι μιά πρώτη και διόλου ασήμαντη – με όρους πολιτικής επικοινωνίας και συμβολισμού – παραίτηση από κατοχυρωμένες αρμοδιότητες και από καθεαυτό το περιεχόμενο του προεδρικού ρόλου. Συνεπώς, δεν θα μπορούσε να τεθεί υπό φυσιο – λογικές συνθήκες καν υπό συζήτηση. Κι’ όμως τα ΜΜΕ την θέτουν με ένταση, στο όνομα – υποτίθεται – της κοινωνικής ειρήνης και ασφάλειας και της τήρησης της νομιμότητας. ΠΡΟΣΟΧΗ : Ούτε ένα από τα λεγόμενα μεγάλα κυπριακά ΜΜΕ δεν παίρνει θέση υπέρ της αναγκαιότητας να γίνει η εκδήλωση μνήμης. Κάποια κατακρίνουν ευθέως την διοργάνωσή της στον συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, κάποια άλλα κρατούν ίσες αποστάσεις ανάμεσα σε αυτήν και τις συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων έξω από το προεδρικό. Παρακαλώ, δείξτε εδώ λίγη προσοχή διότι αποκαλύπτεται μιά πλήρης αντίφαση που αποδεικνύει πλήρως το παιχνίδι της χειραγώγησης. Εξηγώ: Ολη η εκστρατεία στοχοποίησης έγινε στο όνομα της τήρησης της νομιμότητας, όλα τα υποννοούμενα που τροφοδότησαν το επικοινωνιακό κλίμα βασίζονταν (ηθικά) στην απαίτηση να ΑΠΟΔΟΘΕΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ χωρίς εκπτώσεις. Η έννοια της νομιμότητας ήταν το ηθικό υπόβαθρο της μετατόπισης της επικοινωνιακής ισορροπίας και της στοχοποίησης. Το απολύτως “νόμιμον” και “δικαιωματικό” μιάς εκδήλωσης – θεσμού που συνιστά υπόθεση τιμής για την Κυπριακή Δημοκρατία εδώ και δεκαετίες, προσπεράστηκε ως δευτερεύον από τα κοπτόμενα επί μέρες για την τήρηση της νομιμότητας χωρίς διαχωρισμούς κυπριακά ΜΜΕ, πρωτεύουσα εξακολούθησε να είναι η προσπάθεια στοχοποίησης Χριστόφια και παραίτησής του από “εξουσίες και αρμοδιότητες”. Στην τελευταία φράση αποτυπώνεται σαφώς το πολιτικό περιεχόμενο της όλης διαδικασίας διατάραξης της επικοινωνιακής ισορροπίας που εξελίχτηκε την εβδομάδα 11 – 18 Ιουλίου στη Κύπρο. Σκεφτείτε επικουρικά μιά μικρή λεπτομέρεια: Το κλίμα “απειλής για την ασφάλεια” για την διοργάνωση δύο παράλληλων εκδηλώσεων καταγράφηκε επίσης ως δεδομένο από την πλειοψηφία των ΜΜΕ ώστε είτε να κατακρίνουν την εκδήλωση – θεσμό στο προεδρικό είτε να τηρήσουν ουδέτερη στάση. Ηταν μιά “υπόθεση εργασίας” που δεν επιβεβαιώθηκε στην πράξη.  Δεν επιχειρήθηκε να διερευνηθεί καν εκ των προτέρων με μιά μικρή στοιχειώδη έρευνα γνώμης των λεγόμενων αγανακτισμένων (Καταγγέλετε την εκδήλωση στο Προεδρικό; Σας προκαλεί η διεξαγωγή της; Απαιτείτε την ακύρωσή της;). Αντίθετα, μεταφέροντας και διαχέοντας εκτιμήσεις τα ΜΜΕ “αποφάσισαν και διέταξαν” ότι οι δύο εκδηλώσεις συνιστούν απειλή για την ασφάλεια, μετέφεραν δε την διαταγή τους ως επικοινωνιακό δεδομένο και εντέλει την μετάλλαξαν σε κοινωνικό δεδομένο. Μη διστάζοντας κάποια από αυτά (τα πλέον ακραιφνή) να επιρρίψουν το μεγάλο μερίδιο ευθυνών για υποτιθέμενες ταραχές στους καθ’ όλα νόμιμους (με την ηθική έννοια του όρου) διοργανώνοντες και μετέχοντες στην εκδήλωση στο Προεδρικό, εξαιρώντας προληπτικά τους λεγόμενους αγανακτισμένους με το εκπληκτικό επιχείρημα του ... αυθορμητισμού (δηλαδή συγκεντρώνονται και εκφράζονται αυθόρμητα, άρα και αυθόρμητα θα προέβαιναν σε ενδεχόμενες επιθετικές/παράνομες πράξεις, σε αντίθεση με τους εντός Προεδρικού που δεν προσήλθαν αυθόρμητα αλλά κατ΄ εντολήν – οργανωμένα). Πρόκειται για το τυπικό μεθοδολογικά πέρασμα από την ηθική της νομιμότητας στην ηθική της ασφάλειας. Η ηθική αναγκαιότητα της πραγματικής νομιμότητας μεταλλάσεται στον ακροδεξιό δογματισμό της νομιμοφροσύνης με επίκληση μιάς φαντασιακής (υποθετικής) κοινωνικής ασφάλειας. Στην αναγκαιότητα της μετάλλαξης διαπράττεται και ευθεία Υβρις (κάθε φορά έτσι γίνεται, είναι τέτοια η φύση του παιχνιδιού), εις βάρος του προοδευτικού μέρους της κοινωνίας που αρνείται το δογματισμό της νομιμοφροσύνης. Οσοι ακόμα δεν καταλάβατε το εννοούμενο (μακριά από την αληθή δημοσιογραφία τα υποννοούμενα) η Υβρις έχει ως εξής: Ο διαχωρισμός των πολιτών σε αυθόρμητους που εκφράζουν ολοκληρωτικά την “ελεύθερη” Κοινή Γνώμη και σε κατευθυνόμενους που δήθεν ως “κοπάδι” μετείχαν σε μιά οργανωμένη εκδήλωση στο Προεδρικό είναι η απόλυτη Υβρις εις βάρος των δεύτερων. Είναι επίσης Υβρις εις βάρος όλων των ελεύθερα σκεπτόμενων ανθρώπων. Ο υπογράφων, για παράδειγμα, κάτοικος Κύπρου την τελευταία διετία, απέφυγε όπως σκόπευε να δώσει το “παρών” στην εκδήλωση του Προεδρικού τιμώντας τις τραγικότερες και ηρωίκότερες στιγμές του τόπου στον οποίον ζει, βαθιά προσβεβλημένος από τον φασιστικό προσδιορισμό “κοπάδι” που του είχε προληπτικά αποδοθεί. Εξαιτίας της ίδιας ψυχολογικής παγίδας – εκβιασμού, το ίδιο έπραξαν και πάρα πολλοί άλλοι. Το φάντασμα μιάς νέου τύπου χειραγώγησης (όπου με σειρά υποννοούμενων κατασκευάζεται ένα ολόκληρο πλέγμα στοχοποίησης που δεν αφορά μόνο τον κύριο στόχο – Χριστόφιας και πολιτική επιρροή του – αλλά και όσους αρνούνται να υποταχτούν στη χειραγώγηση ή τηρούν επιφυλακτική στάση έναντι των σχετικών μεθοδεύσεων).               

ΜΙΑ ΚΡΙΣΙΜΗ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Αυτό που εν ολίγοις συνιστά την απαρχή (βάση) της διαδικασίας χειραγώγησης είναι εξαιρετικά απλό. Αυτοί που με υποννοούμενα, ψεύδη έως και προσβολές διαμορφώνουν καταχρηστικά την επικοινωνιακή ισορροπία (λεγόμενη Κοινή Γνώμη), κατόπιν την επικαλούνται ως ΚΡΙΤΗ για να μετατρέψουν την αρχική συνειδητή τους πρόθεση (εν προκειμένω τον περιορισμό της επιρροής Χριστόφια) σε κοινωνικό δεδομένο – βεβαιότητα. Αν η βάση αυτή δεν αμφισβητηθεί αποτελεσματικά τότε τα επόμενα βήματα επέρχονται νομοτελειακά μιάς και το “κοινωνικό” διαρκώς επιδρά εξουσιαστικά στο “προσωπικό” (η έννοια του κλίματος). Προφανώς άπαντες οι στοιχειωδώς λογικά κρίνοντες που παρακολουθούν την Κυπριακή δημόσια συζήτηση, έχουν παρατηρήσει ότι μετά την πρώτη κρίσιμη εβδομάδα  επιβολής της επικοινωνιακής ανισορροπίας, οι τόνοι από πλευράς των πολιτικά (κομματικά) επωφελούμενων έχουν χαμηλώσει. Είναι παντελώς λογικό και αναμενόμενο. Η επικοινωνιακή ανισορροπία έχει να κάνει με τη δομή και όχι τους τόνους της δημόσιας συζήτησης, δεδομένης της ύπαρξης μιάς δομής καταχρηστικής και διαρκώς υπονομευτικής των πολιτικών αναφορών του κυβερνώντος κόμματος (βλ. παραπάνω: παράλογοι υπό συνθήκες ισορροπίας τρόποι συζήτησης για την οικονομία ή την εξωτερική πολιτική) οι υψηλοί τόνοι στο ελάχιστο δεν βολεύουν τους ευρισκόμενους σε καταχρηστικά πλεονεκτική θέση.     

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ : Το παρόν ενδεικτικό κείμενο δεν έχει αγγίξει θέματα πολιτικής στρατηγικής μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου χαρακτήρα, αρκείται στην ενδεικτική καταγραφή του επικοινωνιακού πεδίου όπως διαμορφώθηκε την εβδομάδα που ακολούθησε την έκρηξη στο Μαρί. Επικουρικά αρκούμαι να επισημάνω ότι η πολιτική παρουσία των στελεχών του ΑΚΕΛ την “εβδομάδα της κρίσης” είχε σοβαρά προβλήματα, τα οποία μοιάζουν να συνεχίζονται και τις αμέσως επόμενες μέρες της πτώσης των τόνων. Τρανό παράδειγμα της ελλειμματικής επικοινωνιακά παρουσίας είναι η μη άρθρωση κάθετου καταγγελτικού λόγου ακόμα και στην σκαστή περίπτωση της διαπράξεως Υβρεως εις βάρος των μη υποταχθέντων στη χειραγώγηση που προσήλθαν στο Προεδρικό, πόσο μάλλον της ταύτισής τους με κοπάδι που υπακούει σε κομματικά κελεύσματα σε αντίθεση με τον δήθεν αυθορμητισμό – ελευθερία σκέψης των λεγόμενων αγανακτισμένων. Βέβαια το επικοινωνιακό και πολιτικό παιχνίδι έχει μέλλον, πιθανώς και ευνοϊκό για το κυβερνόν κόμμα της Κύπρου αν σύντομα κατανοήσει (και επενδύσει σε αυτό) ότι : Κάθε ερώτημα στοχοποίησης γεννά ένα αντιερώτημα (μπούμερανγκ). Είναι καταχρηστικές και παράλογες οι  συζητήσεις γενικότερης αξιολόγησης της κυβερνητικής πολιτικής με χρήση του ατυχήματος ως τεκμηρίου αποτυχίας. Η σύμφυτη με την ανατροπή ισορροπίας του πεδίου επικοινωνίας πολιτική καπηλεία είναι ταγμένη νομοτελειακά να αυτοαποκαλύπτεται, όμως απαιτείται και η ικανότητα όσων αποτελούν “θύματα” της καπηλείας να την αναδεικνύουν και αποδεικνύουν.  Εν κατακλείδι, στην Κύπρο με την ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση και τα σοβαρότατα ανοιχτά εθνικά ζητήματα, οι όποιες επιχειρήσεις επικοινωνιακής  χειραγώγησης δημιουργούν εύλογους συνειρμούς για παιχνίδι συμφερόντων που μπορεί ακόμα και να υπερβαίνει τα κυπριακά σύνορα...  

Αντώνης Σκορδίλης